Drježdźany činja z rěčnym projektom za dźěći šula

Za wulke ideje njeje nichtó přemały. Město Drježdźany chce zažnodźěćace rěčne spěchowanje rewolucionować a móže ze swojim projektom «rěčne rumy tworić» na prěnje wuspěchi pokazać. Holcy a hólcy dóstanu při tym hižo połdra lěta do spočatka šule trójce wob tydźeń 45 mjeńšin dołho zaměrne spěchowanje w małych skupinach wot šěsć do wosom dźěći - hrajkajo a w znatej wokolinje. «Nadobo macha relatiwna ćišina připołdnišim blidźe do bjezpřestawkowych šćerčow dźěći, kotrež hewak ženje ničo prajili njejsu», wopisowaše kubłarka swoje nazhonjenje. 

Tuchwilu wobdźěla so dźewjeć zarjadnišćow w třoch měšćanskich měnjenach Drježdźan, w kotrychž je wosebje wjele swójbow z wukrajnymi korjenjemi žiwych: Prohlis, Gorbitz a Johannstadt. W někotrych pěstowarnjach pochadźa hač do 80 procentow dźěći z druhich krajow. Njerědko knježi runjewon babylonski šmjatk rěčow. «Dźěći rozmołwjeja so potom w swojej maćeršćinje mjez sobu, dóńdźe k skupinskemu kubłanju», wujasni Sabine Bibas, šefina w zastojnstwje za hladanje dźěći, problem. Husto faluje jim potom motiwacija, němčinu wuknyć.

Kubłanski měšćanosta Donhauser widźi kóždy euro derje inwestowany

hladajo na pozdźiši šulski wšědny dźeń je to zahubnje problem. Čim prjedy dźěći němsku rěč nawuknu, ćim lěpje móža pozdźišo tež žadanja w šuli spjelnić, su sej fachowcy přezjedni. Hrónčko «Štož Jank njewuknje, Hans nihdy wjace» móhł tohodla tež jako hesło za «rěčne rumy tworić» stać. «Kóždy tu inwestowany euro je jara derje inwestowany euro», rjekny kubłanski měšćanosta Jan Donhauser. Drježdźany běchu so při tym wot projekta z Bayerskeje inspirěrować dali a samsne dale wuwili. Nětko móhło so same z eksportnym šlagrom stać.

Słowoskład rozrosće so wo wjele spěšnišo

wšako nazhonjenja wot spočatka rěčnych rumow před lětomaj su pokazali, zo holcy a hólcy strach před rěčenjom zhubja. Jeje słowoskład so wuznamnje spěšnišo powjetši, wone wuwiwaja sylne sebjewědomje, rěka to zwěsćenje. Dźěći, kotrež běchu při projekće wobdźělene, su so spěšnišo na šulu zwučili a čuja so tam widźomnje derje, rěka druhi. Při tym njejsu rěčne rumy zdawna jenož za dźěći z migrantskich swójbow myslene. Tež wjele domoródnych holcow a hólcow maja rěčnu potrjebu nachwatanja. 

Rěčne deficity dźěći bjeru k

hižo lěta dołho móža po cyłym zwjazku zwěsćić, zo napadnosće a deficity dźěći wosebje při rěči přiběrachu, rozprawješe Sabine Grohmann, kotraž je w Drježdźanach za strategiski management w dźěćacym dnjowym hladanju zamołwita. «Prašenje je: Bjermy to jenož na wědomje, abo přemyslujemy wo tym, so dawkować a wuhotować?» Impulsy ze wšědneho pěstowarskeho zawoda njebychu pola někotrych dźěći dosahali. W settingu małych skupinow móhli pod nawodom pedagogiskich fachowcow rěč wo wjele lěpje wuknyć.

Po słowach bibasa dźe wo to, časowe wokno wužiwać. «Dźěćatstwo njeje dołhe.» Hdyž bychu dźěći z mało abo scyła žane rěčne znajomosće w zakładnej šuli přišli, je zwrěšćenje hižo předprogramowane. Tohodla płaćeše, dobu před šulu wužiwać. 

Bibas a Grohmann so nětko na to nadźijatej, zo město Drježdźany projekt tež w přichodnych lětach dosahajcy financuje. Rěčne rumy su dźěl jednanskeho programa z titulom «Wotrosć w socialnej zamołwitosći», kotryž wot 2008 běži a za Drježdźany wob lěto dźesać milionow eurow wudawa. Dźěćace dnjowe přebywanišća na socialnych palnišćach města dóstanu při tym wjace resursow, zo bychu ći mali lěpje spěchować móhli. Tež z jednanskim programom su Drježdźany hižo šula činili.