Sakska zličbowanski zarjad je doraznje reformu krajneho etata pominała. «Statny etat ma sam ze sebje won nošny być», rjekny šef zarjada Jens Michel při předstajenju prěnjeho dźěla swojeje lětneje rozprawy. «Domjace nadawki, strukturelne reformy zahajić, dyrbja so nětko činić. Wone njesmědźa so dale do přichoda přestorčić.»
Po Michelu su so statne financy naposledk sylnišo do fokusa dóstali. «Hdyž zjawne financy wjace kedźbnosće namakaja, wjeseli to wězo zličbowanski zarjad.». Runje w Sakskej čiń to jara nuzu. Tak pomału je tež wšěm jasne, zo je so tam něšto šwarnje do křiweho połoženja dóstało. Nětko płaćeše, so zmylki zašłosće wukupać.
Najebać rekordne domjacnosće pjenjezy znowa najebać
nowšeho rekordneho etata za 2025/2026 pjenjezy znowa njedosahaja, Michel wuzběhny. «To běži z našeho wida trochu křiwje.» Sakska dyrbjała skónčnje swoje domjace nadawki spjelnić. Njemóžeš wjace na «Dale tak» wobstać. Najpozdźišo nětko je jasne, zo měli priority sadźeć. «Alarmowe znamješka su jasne.»
Za rozprawu běchu pruwowarjo zličbowanki etat 2023 pod lupu wzali. Dochody a wudawki ležachu pola něhdźe 24,3 miliardow eurow. Poćahowane na lěto do toho bě to stopnjowanje wo dobre 11 procentow. Wězo dawaše kryjaca dźěra něhdźe 1,1 miliarda eurow. Financne ministerstwo posłužowaše so mjez druhim z etatoweje wurunanskeje poražki. Zličbowanski zarjad moněrowaše, zo so žana druha opcija njewužiwaše.
Hišće wjetšu dźěru w dwójnym etaće za 2025/2026 dyrbi Sakska aktualnje zatykać. Za to buchu tež rezerwy přetrjebane. Minister za financy Christian Piwarz (CDU) rěči wo přechodnym etaće. Poprawne wužadanje widźi wón při etaće 2027/2028, přetož potom je financny polster z rezerwow preč. Tohodla widźi tež zličbowanski zarjad trěbnosć, zakładnje předawkować.
Mnohe přikłady za njeeficientne wudawki
w lětnej rozprawje su mnohe přikłady za njeeficientne zasadźenje dawkowych pjenjez naličene. Tak su wudawki za mzdu wjacedźěła wučerjow w minjenych lětach pospochi stupali - wot 600.000 eurow w lěće 2016 na něhdźe 9,8 milionow eurow w lěće 2022. Přiwšěm stupaše wupad wučby wo 68 procentow. Zličbowanski zarjad žadaše sej mjez druhim jednotnu wersiju dźěłoweho časa.
Wodawkowanje krypto-dobytkow sunje so sylnišo do pola widźenja
prěni raz wěnowaše so zličbowanski zarjad wodawkowanju dobytkow z wikowanja z krypto-měnami. Tu zabra Sakska 2021 něhdźe 20 milionow eurow. Jenički pad dyri z 13 milionami eurow dochodoweho dawka do knihi. «Tukamy na to, zo je ćmowocyfra wysoka», rjekny pruwowarka Skadi Stinshoff. Zličbowanski zarjad doporuča financnym zarjadam, krypto-hódnoty wotnětka sylnišo kontrolować a wuhódnoćenski program wobstarać.
Kritika na financowanju wysokich šulow
kritika dawaše na zakładnym financowanju wysokich šulow. Byrnjež ličba studowacych w dobje wot 2013 do 2022 wo 8 procentow a tych absolwentow wo 13 procentow spadnyła, staji swobodny stat wysokim šulam w cyłozwjazkowym přirunanju nadpřerězne zakładne financowanje a personalne wuhotowanje zwólniwy, rěkaše. Po zličbowanskim zarjedźe maja so kriterije za rozdźělenje pjenjez na jednotliwych wysokich šulach nadźěłać.
Jasnje wupadny kritika na stawje sakskich dróhow. «Staw dróhow w swobodnym staće je hižo 20 lět njezměnjeny špatny», wujasni Stefan Rix, wiceprezident zličbowanskeho zarjada. Sakska stwori jenož třećinu trěbnych zdźerženskich naprawow. Za to předwidźane srědki bychu so za druhe zaměry wužiwali.
Dale moněrowaše prezident Michel wysoke personalne kóšty. Woni stupachu w dobje 2022/2023 wot 5,2 miliardźe eurow na 5,4 miliardy eurow. Nětko na puće nawjedowane naprawy - planowane wudobywanje něhdźe 370 z cyłkownje něhdźe 96.000 městnow - su po předstajenju Michela jenož «kročel». «Wot ličbow sem widźane wěrju, dźe tam hišće wjace.»
Copyright 2025, dpa (www.dpa.de). Wšitke prawa wobchować
