Das Corpus Delicti rěka Castor Fiber. Dokładnje dyrbja sudnicy Drježdźanskeho zarjadniskeho sudnistwa bórze wo wuchodoeuropskej poddružinje bobra měć. Wšako činja hrymzaki w Hornjej Łužicy to, štož móža najlěpje. Wone pušćeja štomy, twarja haćenja, spjatu wodu a radźa tak do konflikta z čłowjeskimi zajimami. Kruće škitane zwěrjata so za škody zamołwite činja, kotrež nastanu na přikład při bydlenskich twarjenjach, wodźiznach abo rólnych płoninach.
Přirodoškitna organizacija chce planowanemu přesydlenju Sakskeje zadźěwać
Sakska chce nětko dwě njeluboznej bobrowej swójbje z Hornjeje Łužicy do Francoskeje « a storči při tym na spjećowanje přirodoškitarjow. Zelena liga w swobodnym staće stopowaše planowane přesydlenje z chwatnej próstwu. Wšako njeměli so bobry žiwe zajeć móc, dowola rozsud přisłušneje krajneje direkcije Sakskeje (LDS) jako posledni srědk tež morjenje zwěrjatow.
«Wuchadźamy po tuchwilnym stawje pak z toho, zo k tomu njedóńdźe. Njeńdźe wo jasnu redukciju populacije», rysuje LDS naležnosć. Bobrowa populacija w Hatnej Łužicy wostanje tež dale w přihódnym stawje zdźerženja. Z dowolnosću ma so wotpohladane, hospodarsku škodu wobmjezować a hatnu skupinu jako rozsudny wobstatk tamnišeho škitaneho pasma trajnje zaručić.
Za Zelenu ligu staji so tomu «zakładne prašenje, kak móžeš chutnje na ideju přińć, po europaprawnisce wosebje škitanym wašnju kaž bobrej eksistencne prawo w přirodoškitnej kónčinje wotrěčeć chcyć».
Njesnadne škody na hatnych hadach
pak po rynku: Próstwu wo «woteběranje» bobr bě hatar z Chrjebje (wokrjes Zhorjelc) stajił. Z «wuwzaćom» je poprawom měnjene, zwěrjata do wěčnych hońtwjerskich přičinow pósłać. Na nasypach hatnych připrawow Chrjebje, hdźež karpy a dalše ryby narostu, běchu bobry wospjet škody zawinowali. «Škody w skupinje hatow su chětro wulke. Cyłkowna suma jeničce za trěbne reparatury wot 2019 wučinja wjace hač 190.000 eurow», rozprawja LDS. Łamk nasypa spočatk junija tutoho lěta donjese sud nětko k přeběženju.
«Bjez zasahnjenja by so dyrbjało z tajkimi škodami tež w přichodźe prawidłownje ličić», praji LDS. Wšak widźeše zarjad tež měrliwy wupuć. Z Bayerskeje dósta wědu wo wuspěšnym sposrědkowanju Bobra do Francoskeje. Naprašowanje wunjese, zo maja Francozojo tež zajim na sakskich bobrach.
Přizwolenje LDS za přesydlenje bobrow płaći hač do srjedź měrca 2026. Hač do toho dyrbja hrymzaki swobodny stat w transportnej kisće wopušćić. Dokładna ličba zwěrjatow njeje krajnej direkciji znata. «Wuchadźamy wot maksimalnje dweju swójbow - stajnje něhdźe štyri do šěsć zwěrjatow - a někotrym mało jednotliwym zwěrjatam», zarjad wuzběhnje.
Bobr je přirodny zwjazkar w boju přećiwo změnje klimy
za Zelenu ligu je to njedźak. Přetož přirodoškitarjo widźa bobra jako přirodneho zwjazkarja w boju přećiwo změnje klimy. «Wot statnych a politiskich městnow přednjesene teoretiske wuwjedźenja k wojowanju přećiwo sćěham klimoweje změny a krizy biodiwersity so runje wot bobra na přikładne wašnje do skutka zwoprawdźeja. Wodu w krajinje dźeržeć, nowy žiwjenski rum za wohrožene družiny wutworić, so wšědnje propaguje a je zakonski zaměr za přirodoškitnoprawnisce škitanych kónčin», argumentuje organizacija.
Tež w škitnym statusu na sebi widźa přirodoškitarjo pozadk za wotsunjenje bobrow. Wuchodoeuropska poddružina bobra je runje tak europaprawnisce škitana kaž Łobjo, płaći Zelena liga. «Kotre fachowe přičiny přirodnemu procesej rozšěrjenja škitaneho razu napřećo steja, njejsu znate. Za zjednoćenu Europu płaći Schengenske zrěčenje.» Hinak prajene: Bobr móže w Europje hrymzać, hdźež chce, jeho škitny status njeznaje žane hranicy.
Bobry su w Hornjej Łužicy w škitnym pasmje
Zelena liga skedźbnja na to skedźbnja, zo su bobry Chrjebje w škitanej kónčinje žiwe, Biosferowy rezerwat Unesco Hornjołužiska hola a haty. Region njeje jako ptakoškitna kónčina jenož «Special Protection Area» (SPA), ale podleži tež flora-fawnje-habitatowej směrnicy Europskeje unije. Směrnica ma zachowanje biologiskeje mnohotnosće za zaměr.
Za wobswětoškitarjow je znowazasydlenje bobra w SPA-kónčinje, FFH-kónčinje a přirodoškitne pasmo wuspěšna stawizna. «Z wosebje škitanym wašnjom a jich žiwjenskim wašnjom zwjazane nahódnoćenje krajiny přez wobnowjenje zadźerženja wody pódy njehodźi so wysoko dosć zarjadować a słuži wuraznje zaměram horjeka přichilenych kategorijow škitaneje kónčiny», rěka trochu spłóšiwe.
To wšo maja Drježdźanscy zarjadniski sudnicy nětko k wobmyslenju, hdyž přez chwatnu próstwu ke castorej zybolenje sudźa. Wot toho wotwisuje, hač dyrbja bobry hižo bórze w Kouts-de-France, najsewjernišim regionje Francoskeje, nowu domiznu dóstać, abo dale w Sakskej hrymzać. Problemy přiměrjenja by bobr lědma měć směł. Na francoskich štomach hodźi so runje tak hrymzać kaž při němskim dubje.
Copyright 2025, dpa (www.dpa.de). Wšitke prawa wobchować
