Tolenski rezidencny hród ma swoju dostojnu hrodowu kapałku. Štož so hišće za čas NDR jako prosty hruby twar započa, prezentuje so nětko jako architektoniske mišterske dźěło a zwjazuje stary pacht z modernej techniku. Dokelž njeměła so přichodnje kapała jenož za koncerty wužiwać, ale jako multifunkcionalna žurla ze 270 městnami słužić, zdźěli sakske financne ministerstwo. Wutwar spóžrě 8,4 miliony eurow. 3,7 milionow z nich Zwjazk přida. Inkluziwne wjerchowe wjelby płaćeše wobnowjenje hrodoweje kapałki něhdźe 12 milionow eurow.
«Saksojo su to njemóžne zaso zmóžnili.»
Ke klučowemu přepodaću bě tež kulturny statny minister Wolfram Weimer přijěł. «Saksojo su to njemóžne zaso zmóžnili», rjekny wón. Za to bychu w Němskej a cyłej Europje wobdźiwali. «A dźensa su to zaso raz pokazali, kak móžeš z rozpadankow a dopomnjenkow, ze slědźerskeho ducha a rjemjeslniskeho wuměłstwa městno wutworić, kiž woprawdźe swětowe požčonki wobsedźi (...) Tutón najnowši dźiw Drježdźan dawa wšěm w Němskej nadźiju a wěru tež do nas samych.» Weimer: «Mój Božo, je to rjenje!»
Sakski financny minister Christian Piwarz (CDU) hódnoćeše wšěch tych, kotřiž na dokónčenju kapałki ze 16. lětstotka sobu skutkowachu - wot planowarjow přez architektow hač k rjemjeslnikam. «Symbioza z pěskowca, betona, škleńcy a cyhelow tu w hrodowej kapałce je elegantne sudobjo, kotrež chce so pjelnić, ze zwukami, zynkami a słowami a wosebje z ludźimi, kiž tute zrodźa a wužiwaja. A što ležeše tam bliže, jako hrodowa kapała na multifunkcionalnu zarjadowansku rumnosć přetworić, k wjeselu nadźijomnje dźensnišich a přichodnych generacijow.»
Šlapkowy wjelb płaći jako architektoniska
drohoćinka poprawna wosebitosć hrodoweje kapałki je jeje wjerch, tak mjenowany šlingrowy wjelb. Z tym dožiwi stara twarska technologija z gotiki renesansu. Architekća, slědźerjo a twarscy inženjerojo załožichu potajnstwo tuteje formy wjelba, po tym zo běchu so twarske plany zhubili a technologija jenož ertnje dale dała. Po financnym ministerstwje njebě so dotal hišće nikomu poradźiło, z cyhelemi a dwójce skřiwjenymi pěskowcowymi rjebłami srjedźowěkowski wjelb po tradicionalnej technice přičiny znowa twarić. Njerědko dyrbjachu dźensniši twarscy mištrojo při dźěłach w lětach wot 2010 do 2013 přewětrić.
Drježdźanski rezidencny hród ma 2027 doskónčnje hotowy być
z hrodowej kapałku je dalši element při nutřkownym wutwarje w Druhej swětowej wójnje zničeneho rezidencneho hrodu sadźeny. Hač k dotwarej wšitkich wobłukow w lěće 2027 inwestujetej Swobodny stat Sakska a Zwjazk po wšěm zdaću něhdźe 407 milionow eurow do tutoho předewzaća, kotrež so hišće w poslednjej fazy NDR započa.
Drježdźanski hród a jeho muzeje su «Wobstatk němskich a europskich kulturnych stawiznow», rjekny Weimer. «Wy činiće Drježdźany ke kulturnej metropoli swěta.» Hród je wjac hač rjanosć. To pokazuja němske stawizny w swojej cyłej kompleksnosći: wuměłska pycha a kćenje, zničenje a znowanatwar, strata a wobnowjenje.
Kurwjerch Moritz von Sachsen bě hrodowu kapału wokoło 1550 jako cyrkej a hudźbne městno w sewjernym křidle rezidencneho hrodu natwarić dał. Jako dwórska kapała lutherskeho kurwjercha bě wona centralny symbol reformacije a zdobom rumnosć za hudźbu. Wšako bě hraće 1548 załoženeje dwórskeje kapały, dźensnišeje Sakskeje statneje kapały Drježdźany. Kapałny mišter Heinrich Schütz předstaji tu w barokowym času swoje twórby.
Statne wuměłstwowe zběrki Drježdźany (SKD) jako domjaca knjeni hrodu chcedźa kapałku nětko jako mnohostronske zetkawanišćo wužiwać - jako «Městnosć za hudźbu, za wědomostny a towaršnostny diskurs kaž tež za priwatne zarjadowanja», kaž to generalny direktor SKD Bernd Ebert zwurazni. Přichodnu sobotu budźe dźeń wotewrjenych duri. Wot 19. nowembra móže so hrodowa kapałka we wobłuku wodźenjow wobhladać.
Copyright 2025, dpa (www.dpa.de). Wšitke prawa wobchować
