Za komornikow mnohich awtowych městow je to nowe začuće: Město na žórlacy so přemysłowy dawk wróćo sahnyć móc, dyrbja lutować. Přetož krizy awtoweje industrije dla woteběraja pola předewzaćow dobytki – a pola dołho zapleńčenych awtowych komunow dochody.
Drje słušachu města kaž Mnichow, Stuttgart, Wolfsburg a Ingolstadt 2024 dale k najsylnišim w Němskej, tak wuslědk njedawno předstajeneho «Komunalneho financneho reporta» Bertelsmannoweje załožby. Tola to móhło so spěšnje změnić, praji studijny sobuawtor René Geißler z Techniskeje wysokeje šule Wildau.
«Awtomobilowa industrija wusyła wokomiknje wšak poprawom jenož špatne powěsće», tak Geißler. «A wšitke gmejny, kotrež maja wotpowědne zawody, te pytnu to jara spěšnje w swojich kasach.»
Stuttgart dóstanje awtowu krizu pytnyć
hospodarske wochłódźenje trjechi komunalne domjacnosće we wulkorumje Stuttgart z połnym wotmachom. Bjez dźiwa, maja tola cyły rjad wulkich předewzaćow kaž Mercedes-Benz, Porsche kaž tež dodawarjo Bosch a Mahle swoje sydło w regionje.
Wosebje krajna stolica dyrbi pas krućišo słać: Byrnjež so hižo na někotrych wotnožkach wjerćało, pobrachuja w dwójnym etaće 2026/27 hišće nimale 800 milionow eurow. Wyši měšćanosta Frank Nopper (CDU) jedna so při lutowanskim etaće wo «kontrolowane, ale za wšěch sylnje čujomne borzdźenje».
W rekordnym lěće 2023 zabra Stuttgart hišće derje 1,6 miliardow eurow na přemysłowym dawku. Za 2025 liči město nětko z 850 milionami eurow. «Tak kaž Stuttgart w hospodarsce sylnych časach wosebje wot awtomobiloweje industrije a jeje partnerow profitowaše, bija spadki při wobrotje a eksporće so nětko direktnje na měšćanske financy», rěka z měšćanskeho zarjadnistwa.
Weissach ćerpi pod Porsche-załamanjom
hišće twjerdišo trjechi to blisko gmejny Weissach, sydło Porsche-wuwićoweho centruma: Za 2025 bě komorna škrička najprjedy z 65 milionami eurow přemysłoweho dawka ličiła – a dyrbješe prognoza njedawno drastisce hromadźe šmórnyć: na tři miliony eurow. Sindelfingen, wusko z Mercedes zwjazana, liči z minusom wo štwórćinu na 148 milionow eurow.
Rezerwy we Wolfsburgu přetrjebane
Tež na VW-stajnym sydle Wolfsburg su dobre časy nimo: «Přemysłowy dawk je a wostanje centralne žórło dochodow města, čehoždla maja hospodarske spady pola ludoweho wozydłoweho koncerna a předewzaća dodawanskeje branše njesnadne wuskutki na etat», praji rěčnik města.
2024 zadobychu so dochody přemysłoweho dawka hižo wo 40 procentow na 151 milionow eurow. 2025 so z dalšim spadom liči. Za 2025 a 2026 napołoži město lutowanske etaty: Znajmjeńša pjeć milionow eurow ma so zalutować, wosebje při wěcnych kóštach a personalu.
Bis 2014 móžeše so město přez sydlace přemysłowe dawki wjeselić, bě bjez dołha a tworješe rezerwy za špatne časy. Tola potom přińdźe 2015 dieselowy skandal – a da pola VW dobytki a płaćenja dawkow wotłamać. Mjeztym su nalutowanki něhdy přetrjebane, hač do 2029 wočakuje město kreditnu potrjebu 455 milionow eurow.
«Historisce ćežka situacija» w Ingolstadće
město, w kotrejž sedźi kriza VW-dźowka Audi, ma podobne problemy: Tež tam załama so přemysłowy dawk. 2023 bě jich hišće 191,5 milionow eurow. Za běžne lěto bě město najprjedy ze 70 milionami ličiło, wuchadźa pak mjeztym wot jenož hišće wot 55 milionow.
Wyši měšćanosta Michael Kern (CSU) rěčeše njedawno wo «dramatiskej, přewšo wužadacej a historisce ćežkej situaciji». Za 2026 wočakuje město mjeztym deficit 60 do 80 milionow eurow. Najebać lutowanske pakćiki so njeporadźi, etat dosć stabilizować.
Šěroke nastajenje zaborzdźi BMW-spad w Mnichowje
BMW-domiznu Mnichow ćerpi tohorunja pod spadami při přemysłowym dawku, kotryž lětsa drje wo něhdźe 159 milionow eurow niže wupadnje, hač prěnjotnje planowane. Tež hdyž je suma samo na sebi wulka, cyłkownemu schadźenju je wona skerje mała: Samo po redukowanju wuchadźa město přeco hišće wot 3,6 miliardow eurow dochodow přemysłoweho dawka.
Mnichow pak ma wo wjele šěršo rozdźělenu dochodowu bazu jako druhe awtowe města: Wšako sedźa tu tež wjele druhich wulkich a financnosylnych předewzaćow – nic naposledk Siemens, alianca abo Munich Re.
Opel-spad torhnje dawkowu dźěru w Rüsselsheimje
hessenski Rüsselsheim při Mohanje wojuje ze sćěhami spada pola Opela. Mjeztym k stellantis słušacy zhotowjer awtow je w dimensiji jenož hišće sćin globalnych časow. Město wjace hač 30.000 ludźi dźěła jenož hišće něhdźe 8.300 ludźi pola Opel w Rüsselsheimje.
Dla masiwnych wupadow při přemysłowym dawku rozdaja so w běžnym lěće dźěra 85 milionow eurow w etaće města. Kredity spěšnje rostu, tak zo za wažne projekty kaž saněrowanje dźiwadła žane pjenjezy njejsu.
Zwickau zwuža wot rezerwow
tež Ludowe wozy sakskich E-awtowych stejnišćow Šwikawa začuwa kriza: Lětsa liči komuna hišće z 55 milionami eurow přemysłoweho dawka, derje 20 milionow eurow mjenje hač 2023. Kelko na VW wotpadnje, da město z pokazku na dawkowe potajnstwo wotewrjene. Rěčnica pak rozjasni: «Wysokeje wotwisnosće dla wot awtomobilneje branše je měšćanske financne połoženje wusko koplowane na předewzaćelski wuspěch tutoho hospodarskeho sektora.»
Přeco: Tež Šwikawa je – podobnje kaž něhdy Wolfsburg – dočasnje postarała: «Tuchwilu móže so płaćenjakmanosć města přez hišće wobstejace likwidne srědki, kotrež z hospodarskich wuslědkow předchadźacych lět pochadźeja, zaručić.»
Studijny awtor: Awtowe města maja hinaše naroki
přirunujo z druhimi městami směło to awtomobilowym stejnišćam na kóncu přeco hišće dosć derje hić, praji Studien-Mitautor Geißler. «Etatowe krizy su přeco tež tróšku subjektiwne.» Druhe města bychu byli z dochodami, kaž w Ingolstadće abo Wolfsburgu najskerje jara spokojom. Tola: W dołhich bohatych awtowych městach je so tež druhe narokowe myslenje wuwiło. «Hdyž tam něhdźe zadobyće přińdźe, potom budźe to měšćanska towaršnosć hižo wubudźić.»
Copyright 2025, dpa (www.dpa.de). Wšitke prawa wobchować
