«KI njemóže to činić, štož nětko runje činiš», praji Paulina Ließner. Rada, kotruž je jeje nan jej hižo zahe dał. Z ćeńkim seršćowcom měša barby na paletu a skedźbnje po łopjenu papjery šmórnje. Barbny naćisk za šablonowe dźěło, wona rozkładuje. Z tym móže muster pozdźišo na sćěnu abo spódk přenjesć.
Wostajićel čini wukubłanje na molerku a lakěrarku. «To činić, na čož mam Kozoła, to steješe na kóždy pad na prěnim městnje», praji 20-lětna. Wona je kreatiwna hłowa a chce so wunjemdrić, město na laptopje sydać. Ale tež zmysł a wěstota stej za nju wažnej byłoj. «Kóždy trjeba rjemjeslnikow», praji Ließner. Wona je w druhim wučbnym lěće pola Drježdźanskeje firmy Raumkunst Arndt.
Přeco wjace wučbnych zrěčenjow w rjemjesle
Wiedańka ćehnje tež druhich młodych ludźi w Sakskej přiběrajcy do rjemjesła. W oktobru 2025 bu rjemjeslniskej komorje Drježdźany něhdźe 5.930 nowych wukubłanskich zrěčenjow wotzamknjena – 17 procentow wjace hač hišće před dźesać lětami. druhim branšam je rjemjesło generelnje do přichoda krute a z tym atraktiwne za powołanskich přidružnikow a powołanskich přidružnikow.
die najwjace nowych wučbnych zrěčenjow je naposledk pola Kfz-mechatronikarjow dała, sćěhowała wot elektronikarjow a připrawowych mechanikarjow za sanitarno-, tepjenske a klimatechniki. «Ale tež pjekarjo, třěchikryjerjo, frizerojo, mulerjo, molerjo a ćěslojo maja w Sakskej wjace nowych wučomnikow předlětu», praji hłowny jednaćel Rjemjeslniskeje komory Drježdźany, Andreas Brzezinski.
KI jako šansa za rjemjesło?
«KI njemóže rjemjeslniske kmanosće a rjemjeslniske kmanosće dotal narunać», praji Brzezinski. Přiwšěm je Kumštna inteligenca (KI) dawno do rjemjesła dóšła. Tež tuta branša njeje imuna, praji Bernd Fitzenberger, direktor Instituta za dźěłowe a powołanske slědźenje (IAB) w Nürnbergu. «Přiwšěm je tak, zo so w rjemjesle najskerje mjenje jobow zhubja a potrjeby dale tu su», praji wón.
«Wot smarterneho planowanja hač k robotiki je KI pomocliwy grat we wšědnym dnju zawodow», praji Brzezinski. Złotnikarnje abo blidarnje zestajichu z KI-zepěranym wobrazowym wobnowjenjom naćiski za debjenki abo meble, a tež pjekarske abo molerske zawody je mjeztym wužiwachu. We wóčnej optice pomhaja při analyzy nahrawanjow bnicha. «W tym nastupanju skići KI rjemjesle wulke šansy.»
Twarski dźenik narěčeć, hotowa je rozprawa
jedyn, kiž tajkim nałožowanjam wotewrjeny napřećo steji, je Thomas Vogel. «Wužiwamy hižo dlěši čas telefonowu KI», praji jednaćel Drježdźanskeho tepjenskeho a klimoweho technikarskeho zawoda HTS domjaca technika. Firma sadźi hižo nimale 15 lět na digitalne rozrisanja a je z tym poměrnje zahe na tym była.
Tuchwilu so po ptačku firmowa software dale wuwiwa. Klětu ma někak móžno być, zo Monterki a Monteure swoje twarske dźeniki narěča a z toho pisomne a rěčnje jednotne rozprawy zestajeja. Nalutuj čas a prócu. «Budźemy w rjemjesle, myslu raz, wulki wužitnik być wot KI», praji ptačk.
Eventni managerojo abo elektronikarjo?
A tež we wukubłanju su změny sčasami hižo pytnyć. «Hdyž mamy čas w powołanskej šuli, so přeco zaso rady hlada: Móže KI hižo abo nic? Abo je potom tola wučbnica lěpši srědk?», praji Jannis Klein. Wón je přichodny elektronikar za energijowu a twarožkowu techniku pola firmy Frequenz Elektro w Radebergu. Při dlěšich ličenskich nadawkach móže KI – znajmjeńša druhdy – pomocliwy być.
Po wupomhacym jobje chcyše Klein po šuli poprawom w eventnej branši dźěłać. «Ale to mje nichtó wzać nochcyše, dokelž njemóžeše nichtó garantije dać za něšto», so wón dopomina. To je za čas koronapandemije było. Potajkim je wón něšto «krizywěste» pytał, štož jemu wjeselo čini. «Pola nas je to poprawom tak, přez KI a přez to, zo budźe wšitko digitalniše, njebudu klětu na kóždy pad bjezdźěłny», praji 21-lětny. WLAN so napodobni, škleńčane włokna wutwarjene.
Problemy atraktiwnosće
«To twarskobliše rjemjesło budźe zasadnje atraktiwniše, dokelž su rizika jobtwara tam jara snadne», praji direktor IAB Fitzenberger. Branše, w kotrychž zasadźenje noweje technologije wjace njewěstosće a jobabtwara zawinuja, bychu so młodźi ludźo přiběrajcy pasli, wot wuwzaćow wothladali. Přetož ludźom w tutym kraju je wěstota wosebje wažna.
Přiwšěm dawa při rjemjesle wulka potrjeba nachwatka. «Wjele rjemjeslniskich powołanjow ćerpi pod woteběranjom požadarjow. To ma tež z problemami atraktiwnosće činić», praji Fitzenberger, něhdźe z poměrnje snadnymi mzdami. «Zasadźenje techniki móže wjele tutych powołanjow naročniše činić a z tym tež šansy zasłužby zwyšić», praji wón. Nimo toho su młodźi ludźo často tak a tak technikarjo.
«Dokelž chce młodźina wjele z KI činić »
Wukubłanc Ließner chcyše prěnjotnje restawrowanje studować a je za to dobrowólnu słužbu w hladanju pomnikow činiła. «To bě tak wulkotnje», so wona dźensa hordźi. Wona je stuku restawrowała abo přikrywne mólby wukładowała. Tola studij je jej potom tola přeteoretiski był. «Chcych něšto praktiske činić, chcych z rukomaj dźěłać», powěda wona.
Trotzdem móže tež wona sej předstajić, zo móhli nowe technologije w rjemjesle wjele młodych ludźi narěčeć. «Dokelž chce młodźina wjele z KI činić», praji Ließner. Wudźěłanje digitalnych twarskich dźenikow je na přikład dobra ideja. «Myslu sej, tajke něšto móhło nam w zawodźe tež pomhać», praji wona.
Copyright 2025, dpa (www.dpa.de). Wšitke prawa wobchować
