Dobni bjezdźěłni su při pytanju za jobom zwjetša na indiwidualne hladanje a wosebitu podpěru pokazani. To je zwěsćenje studije ze sobuskutkowanjom Diakoniskeho krajneho zwjazka. «Centralne prašenje bě: Čehodla nastupja dołhodobnje bjezdźěłni najebać mnohich wotewrjenych městnow jenož zrědka zaso do dźěłowych wikow», rozłoži Marko Hietzke, referent za spěchowanje dźěła a dźěło dźěła pola Diakonije Sakskeje. Za kwalitatiwnu studiju bě so mjez druhim 34 potrjechenych po cyłym zwjazku naprašowało.
Zwjetša wopokaza so dołhodobna bjezdźěłnosć jako sebje samoho zesylnjacy staw, rjekny Hietzke. «Woprašana přinjese jón tak na dypk: Chorosć je mje bjezdźěłna činiła a bjezdźěłnosć mje schori.» Potrjecheni móhli so do zahubneho kołoběha dóstać. «Čim dlěje bjezdźěłnosć traje, ćim ćešo je, z njeje zaso won přińć.» Ambiwalency a strachi nastupajo znowapřistup do dźěłowych wikow hrajachu centralnu rólu.
Strach před požadanskimi rozmołwami a zaprajenjom
«Dawaja strachi před požadanjemi, požadanskej rozmołwu a zaprajenjom», tak Hietzke. Dołhodobnje bjezdźěłni bychu při přiwzaću dźěła we wěstej měrje znaty a wěsty teren wopušćili. «Dotal běchu najprjedy raz zawěsćene. Nowy job přinjese njejasnosć ze sobu.»
Jako posrědkowanska zadźěwk płaćeše pokročena staroba. «Wot 55 plus je ćežko, dołhodobnje bjezdźěłnych do dźěłowych wikow posrědkować.»
Potrjecheni trjebaja přewod na samsnej runinje
Hietzke su dołhodobnje bjezdźěłni sčasami w ćežkej wosobinskej situaciji. «Někotři maja dźěći abo dyrbja přiwuznych hladać. Sčasami předleža psychiske schorjenja, chcyćiwosć abo dołh. To wšo čini ćežko, puć wróćo na dźěłowe wiki namakać.» Trěbny je tuž indiwidualny přewod na samsnej runinje ze stron jobcentera a socialnych dźěłaćerjow - hišće lěpje socialnych nošerjow, kotřiž su tohorunja za dołhodobnje bjezdźěłnych zamołwići.
«W zjawnej debaće rěči so často wo sankcijach a totalnym zapowědźenju. W studiji su skerje k dopóznaću dóšli, zo je dobroćiwy ćišć zmysłapołniši», rjekny Hietzke. Cyle bjez ćišća njeńdźe. To bychu tež studije instituta za dźěłowe a powołanske slědźenje pokazali. Přewjele ćišća je zaso kontraproduktiwne, dokelž móže to ludźi zrawić.
«Najwjace potrjechenych chce dźěłać»
«Dźe wo to, potrjechenych sobu wzać, wobstejace instrumenty lěpje wužiwać a good-practice-přikłady sylnišo zapřijeć», rozłoži Hietzke. Při zakonju wo šansach wotrysuja so wokomiknje problematiske wuwiće: Dokelž w časach financielneje wuskosće wšudźe pjenjezy faluja, bychu tež poskitki za dołhodobnje bjezdźěłnych wróćo jěli. Instrumenty drje su drohe, wupłaćachu pak so dołhodobnje.
«Dźěło je tež za dołhodobnje bjezdźěłnych wažny faktor. Najwjace potrjechenych chce dźěłać, trjebaja pak za to dobre wuměnjenja», rjekny Hietzke, kiž měješe w prjedawšej dźěławosći w Drježdźanskej měšćanskej misiji husto z nimi činić. «Sym dožiwił, kak so ludźo sylnje ze swojim dźěłom identifikowachu. Muž, kotryž na kěrchowje přistajenje w dźěłowej naležnosći namaka, wostaji swoje dźěłowe wěcy tež na dompuću. Jeho hólc měł widźeć, zo papa z dźěła domoj přińdźe.»
50.000 ludźi w Sakskej hižo dlěje hač lěto bjez joba
po podaćach sakskeje dźěłoweje agentury je dołhodobna bjezdźěłnosć w Sakskej w dołholětnym přirunanju wotewzała. 2019 docpě wona z 39.300 potrjechenymi najhłubši staw. Přez koronapandemiju bu pozitiwny trend zadźeržany a nawopak.
2024 bě 50.455 ludźi jako dołhodobnje bjezdźěłnych registrowanych. Při tym je wjace muži hač žonow potrjechenych. Přez hospodarske wuwiće dóńdźe předewšěm w industriji ze swojim tradicionelnje wysokim podźělom muži k wottwarej dźěłoweho městna, rěkaše.
Něhdźe połojca dołhodobnych bjezdźěłnych (49 procentow) je mjez 25 do 50 lět stara. Jako přičiny za bjezdźěłnosć wot jednoho lěta a dlěje mjenuje agentura nimo falowaceho wukubłanja a falowacych rěčnych znajomosćow tež strowotniske wobmjezowanja kaž tež hladanje dźěći pola samokubłacych. Sčasami faluje jedna tež «pasowa njedowatnosć naprašowanja a poskitka».
Snadna kwalifikacija zwyši riziko za dołhodobnu bjezdźěłnosć
«Dźěłowe wiki su w ćežkej jězbnej wodźe. Wosebje małokwalifikowani ludźo maja zwyšene riziko, so stać a tež dlěje wostać», rjekny šef dźěłoweje agentury Klaus-Peter Hansen. Dlěša bjezdźěłnosć móže so z posrědkowanskim zadźěwkom stać.
Tohodla rozestaja so agentura z indiwidualnym profilom čłowjeka. «Coachujemy a tworimy ludźi na potrjebu orientowani dale, zo bychmy jich spěšnje a naslědnje zaso do dźěła přinjesli.»
Copyright 2025, dpa (www.dpa.de). Wšitke prawa wobchować
