W Sakskej je ličba swobodnych šulow dale stupała. Kaž ze statistiki kultusoweho ministerstwa wuchadźa, je po podaćach kultusoweho ministerstwa w šulskim lěće 2024/25 cyłkownje 431 šulow w swobodnym nošerstwje - a z tym wosom wjace hač hišće w šulskim lěće. K tomu liča powšitkownokubłace šule kaž tež powołanskokubłanske šule. K tomu přišoł je lětsa Swobodny gymnazij při Kralowskim Albertowym wustawje Plauen, loni běchu to mjez druhim Swobodna šula Langenbernsdorf we Werdauwje, AHF zakładna a wyša šula w Markkleebergu kaž tež Swobodna zakładna šula Falkennest Wiesenena.
Siegfried Kost, rěčnik dźěłoweho zjednoćenstwa sakskich šulow w swobodnym nošerstwje, mjenowaše přičiny přiliwa pedagogisku mnohotnosć swobodnych šulow, mjeńše rjadownje kaž tež alternatiwne wuknjenske koncepty. Na powołanskich šulach dawaja wukubłanske chódby, kotrež so w statnym wobłuku scyła wjace njeposkićeja, tak jědź. Mnohe swójby wažachu sej tež wuši zwisk mjez wučerjemi a staršimi.
Mjeńše rjadownje a alternatiwne wuknjenske koncepty
w zašłych lětach je ličba swobodnych šulow pospochi stupała: Tak bě jich po kultusowym ministerstwje před dźesać lětami hišće 380, srjedź 90tych lět runje jónu 121. Aktualnje wuknje tuchwilu nimale 84.000 hólcow a holcow na swobodnej šuli - wuwučowane wot wjace hač 8.000 wučerkow a wučerjow.
Najebać přiliw dyrbja pak so tež swobodne šule hladajo na wočakowany spad šulerskich ličbow sylnišo hač dotal wo dorost prócować. To njeje w zašłosći dotal tak było, «zo njebychmy přewjele požadarjow wotpokazać dyrbjeli», tak jědź.
Holger Kehler, jednaćel Swobodneje Waldorfskeje šule Drježdźany, liči z tym, zo demografiski kniks najpozdźišo dwě abo tři lěta na šulach dóńdźe. Ličby přizjewjenjow pěstowarnjam dodawachu hižo dźensa jasne pokiwy. Zo by so zadźěwało, je Waldorfska šula spočatk septembra - prěni raz nimale 25 lět - dźeń wotewrjenych duri zarjadowała. «Direktnje w naslědnistwje móžachmy nimale 20 nowych přizjewjenjow za přichodne prěnje rjadownje a dalše 20 za prěčne stupanje registrować», rozprawja Kehler.
Wjace mjezynarodnych šulerjow přez chipowij?
Nimo toho poskića šula tež «němčinu jako druhu rěč». Hladajo na mjezynarodne přićahy na zakładźe ekspansije chipoweje industrije w Drježdźanach móže tež to modul za wobstajne šulerske ličby być, tak Kehler.
Na «Schkola», swobodnym šulskim nošerju, ke kotremuž słuša šěsć domow w třikrajowym róžku Němskeje, Čěskeje a Pólskeje, je so přitok njezlemjeny. «Spadowace šulerske ličby njezačuwamy dotal», praji jednaćelka Ute Wunderlich. Tak so něhdźe w Hartauwje na šulske lěto 22 do 24 dźěći w prěnim lětniku přiwozmu - přizjewjenja su za hač do 80 dźěći. Koncept: samopostajene wuknjenje w starobje měšanych skupinach, samowarjene jědźe a cuze rěče susodnych krajow. Wot 1. lětnika sem stejitej pólšćina abo čěšćina na hodźinskim planje.
Tež Montessori-šula w Kamjenicy je po swójskich podaćach «połnje wobsadźena.» Přizjewjenja dotal dosahachu, tajka rěčnica Montessorija towarstwa. «Napadne pak je, zo su wotprajenja, kotrež dyrbimy na zajimowanych staršich rozpósłać, w zašłych lětach mjenje stali.»
Siegfried Kost z dźěłoweho zjednoćenstwa sakskich šulow w swobodnym nošerstwje wuchadźa z toho, zo budu wot woteběracych šulerskich ličbow předewšěm šule na kraju potrjechene. Runje swobodne šule pak móhli spěšnišo reagować a něhdźe rjadownje lětniki měšejo hromadźe połožić. «Kotre wuskutki to na kóncu změje, je ćežko předpowědźić», rjekny Kost.
Najwjetši problem pak je dobywanje nowych wučerjow za swobodne šule. Z móžnosću zastojnistwa na zjawnych zarjadnišćach su mnohe wučerki a wučerjo měnjeni. Tež młode, wukubłane wučerki a wučerjow dóstać, je ćežko. Runje młoda generacija preferuje wěstotu zjawneje słužby a statusa zastojnikow. «Tam njeje žane rozrisanje wotwidźeć», skoržeše Kost.
Copyright 2025, dpa (www.dpa.de). Wšitke prawa wobchować
