Wjele ludźi w Sakskej steja tele dny do samsneho prašenja: Kak pjelniš hodownu lisćinu, bjez toho zo konto přećehnješ? Black Friday a mjeztym dny dołhe rabatowe tydźenje skutkuja tam kaž wołane. Wabjenske slubjenja su wulke - 30, 50 abo samo 70 procentow rabata maja wabić. Tola trjechi to woprawdźe? A na čim spóznaješ serioziski poskitk?
Black Friday pochadźa prěnjotnje z USA a wotměje so tradicionelnje pjatk do Thanksgivinga (Domchowanka) - lětsa 28. nowembra. Dawno njewobmjezuje so wón hižo na jenički dźeń: Mnozy wikowarjo startuja hižo do tak mjenowaneje Black Week, podlěšić do cyber Monday (1. decembra), kotryž płaći jako shoppingowy dźeń, na kotrymž so wosebje techniske, elektronikowe, hospodarske a lifestyleprodukty ze specielnymi rabatami poskićeja - a husto dale nimo toho.
Smy so pola ekspertow naprašowali: Što woznamjenja Black Friday za Saksku - a kak ju wužiwaš, bjez toho zo do rabatowych pasow tepja?
Kak wažny je Black Friday za wikowarjow w Sakskej?
W sakskim drobnowikowanju dźensa lědma štó nimo rabatoweho tydźenja přińdźe. Za mnohe předewzaća - hač w nutřkownym měsće abo online - słuša Black Friday a Cyber Monday mjeztym k najsylnišim dnjam lěta. Wikowanski fachowc a profesor za zawodnu hospodarsku wučbu a marketing na TU Kamjenicy, Erik Maier, wobkedźbuje: «Nimale wšitcy sakscy wikowarjo směli so na te abo tamne wašnje wobdźělić.» Samo w stacionarnym wikowanju ze zežiwidłami je tema dóšła.
Runočasnje namołwja Maier: «Za mnohich wikowarjow powjedźe Black Friday předewšěm přez efekty wědomja a impulsowych nakupow k wjace nakupam.» To pak móže rěkać, zo pozdźiše nakupy wuwostanu. Zdobom pomjeńšichu rabaty maru - riziko, kotrež wosebje mjeńšich wikowarjow sylnje trjechi.
Tež wikowanski zwjazk Sakska liči z wysokimi dochodami, hdyž tež lochko woteběra. «K Black Fridayjej a Cyber Monday ličimy lětsa znowa z wobrotom wokoło 250 milionow eurow», praji hłowny jednaćel René Glaser. Wjele ludźi dźiwaše tuchwilu wosebje na płaćiznu: «Runje nětko, w hospodarsce napjatym połoženju, su přetrjebarki a přetrjebarjo wosebje sensibelni a wědźa sej tuž wosebite poskitki wažić.»
Su rabaty woprawdźe tak wulke, kaž skutkuja?
Wjele poskitkow klinča spektakularne - we woprawdźitosći płaćiznowa lěpšina po analyzach pak husto jasnje snadniša wupadnje. Maier skedźbnja na aktualne daty:
«Přepytowanja z lěta 2024 su pokazali, zo wučinješe přerězny rabat před Black Friday jenož 7 procentami.»
Jedna z přičinow: Mnohe poskitki poćahuja so na njezawjazowace doporučenje płaćiznow (UVP), nic na realne nadróžne myto. Přez to skutkuja procentualne zawostajenki wjetše hač wone na kóncu woprawdźe su.
Kak sylnje trjechi rabatowy tydźeń mjeńšich wikowarjow?
Mjeztym zo wulke rjećazy z prall pjelnjenymi lěhwami a wufilowanymi kampanjemi do Black Week startuja, přińdu mjeńše wobchody husto pod ćišć. Mnozy móža sej wysoke rabaty abo agresiwne wabjenje jenož wobmjezowane dowolić.
Maier wopisuje to takle: «Dokelž nimale wšitcy wikowarjo rabaty poskićeja, budu wikowarjo nuzowani sobu činić, zo njebychu wonka před byli. Zdobom nimaja mali wikowarjo w datym padźe pak jednansku masu.»
Tež Glaser z wikowanskeho zwjazka skedźbnja na hospodarske poćežowanje mnohich wobchodow. Drje bychu akciske dny husto wjace kupcow do wobchodow přinjesli, tola runočasnje rozrostu wužadanja, rentabelne wostać. Rabatowe akcije «wjedu před pozadkom rentabelnosće husto tež k zwyšenemu margenowemu ćišćej», tak Glaser.
Na čo měli přetrjebarjo wosebje dźiwać?
Z poskitkami stupa tež riziko, so na njeseriozne shopy dóstać. Centrala přetrjebarjow Sakska warnuje: «Wosebje fake-shopy njejsu hižo dołho žadyn nakromny fenomen wjace, ale systematiski a rosćacy problem, wosebje tež w akciskich časach kaž Black Friday.»
Ličby pokazuja rozměr: 2024 bu wjace hač 10.000 pohórškow přez fake-shopy registrowane - plus 47 procentow. W prěnich třoch kwartalach 2025 přidruži so hižo wjace hač 8.000 padow. Po centrali přetrjebarjow zaswěći něhdźe połojca 653 přepytowanych wobšudnych stronow samo wabjenje na Google abo Meta - a docpě z tym potencielnje miliony ludźi.
Kak škitaš so konkretnje před fake-shopom?
Při onlinekupje wupłaći dokładny pohlad: Dospołny impresum, jasne kontaktne podaća a wěste płaćenske metody kaž zličbowanku, poćeženje, kreditnu kartku abo PayPal płaća jako wažne minimalne standardy. Kedźbliwosć je přikazana při ekstremnje niskich płaćiznach, bjezwuwzaćnje předkasy abo falowacych wróćenskich informacijach.
Centrala přetrjebarjow radźi: Přetrjebarjo njeměli so «wot rabatoweho kerka sobu storhnyć dać. Woni měli płaćizny přirunować, wěste płaćenske srědki wolić, hódnoćenja kupcow čitać, podaća k wróćostopnjowym deopcijam a wukonjenju prawa cofnjenja čitać a w dwělu Fakeshop-finder centrale přetrjebarjow wužiwać.»
Zdobom wuzběhny organizacija, zo su tež wulke platformy žadane: Njeje jeničce nadawk přetrjebarjow, tute spóznać. Platformy měli sylnišo pruwować, hač su nawěški abo poskitki wobšudne.
Copyright 2025, dpa (www.dpa.de). Wšitke prawa wobchować
